لیزر به عنوان ابزارهای پیشرفته نوری، به دستههای مختلفی تقسیم میشود که هر یک ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. لیزرهای حالت جامد یکی از این دستهها هستند که در آنها ماده فعال از نوع جامد است. این مواد معمولاً شامل بلورهایی هستند که یونهای فلزی در آنها تعبیه شدهاند. نمونههایی از این لیزرها شامل لیزر یاقوت و لیزر نئودیمیم-YAG میباشند. این نوع لیزرها به خاطر قدرت بالا و کیفیت نور مناسب، در کاربردهای صنعتی و پزشکی بسیار مورد استفاده قرار میگیرند.
لیزرهای گازی نیز دسته دیگری از لیزرها هستند که در آنها از گازها به عنوان محیط فعال استفاده میشود. این گازها میتوانند شامل هلیوم، نئون، و دیاکسید کربن باشند. لیزر هلیوم-نئون یکی از معروفترین نمونههای این دسته است و به خاطر توانایی تولید نور با کیفیت بالا، در زمینههای علمی و تحقیقاتی کاربرد دارد. لیزرهای گازی معمولاً برای برش و جوشکاری نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
لیزرهای نیمههادی یا دیود نیز یکی دیگر از دستههای مهم لیزر هستند که از دو نوع نیمههادی با ویژگیهای متفاوت تشکیل شدهاند. این نوع لیزرها به دلیل اندازه کوچک و کارایی بالا، در دستگاههای الکترونیکی و سیستمهای ارتباطی کاربرد دارند. همچنین، لیزرهای شیمیایی که انرژی خود را از واکنشهای شیمیایی میگیرند، در برخی موارد خاص مانند تولید نور فرابنفش و کاربردهای نظامی استفاده میشوند.